جابجایی بیمار از یک سطح صاف به سطح دیگر مانند از تخت به برانکارد تعریف می شود. انواع جابجایی شامل تخت به برانکارد، تخت به ویلچر، ویلچر به صندلی، ویلچر به توالت و بالعکس. بیمارانی که به این نوع جابجایی نیاز دارند عموماً بی حرکت یا به شدت بیمار هستند.
جابجایی بیمار به داخل و خارج از تخت
لازم است بیمار حداقل از یک پا استفاده کند. در غیر این صورت باید از بالابر برای انتقال بیمار استفاده کنید.
اگر نمی توانید به تنهایی به بیمار کمک کنید، این کار را انجام ندهید، زیرا می توانید هم به خود و هم به بیمار آسیب بزنید.
کفش های ضد لغزش بپوشید و به بیمار نیز کفش یا جوراب ضد لغزش بپوشانید تا خطر افتادن را کاهش دهید.
فرش هایی که احتمال سر خوردن دارند را از محدوده دور کنید.
ویلچر را کنار تخت قرار دهید. حتماً ترمزها را قفل کنید و تکیهگاههای پا را از مسیر خارج کنید.
برای کمک به بیمار در حالت نشسته، بیمار را به همان سمتی که ویلچر قرار دارد بغلتانید.
یکی از بازوهای خود را زیر شانه های بیمار و یکی را پشت زانو قرار دهید.
زانوهای خود را خم کنید در حالی که پاهای بیمار را بلند می کنید و از لبه تخت جدا می کنید، بیمار را به لبه تخت ببرید و تخت را پایین بیاورید تا پاهای بیمار با زمین تماس داشته باشد. قبل از جابجایی روی ویلچر، از بیمار بخواهید مدتی کنار تخت بنشیند تا در هنگام ایستادن دچار سرگیجه نشود.
برای بیماران کوتاه قد ممکن است لازم باشد ریل کناری را به طور کامل بردارید.
تا جایی که می توانید نزدیک بیمار بایستید، به دور قفسه سینه برسید و دستان خود را پشت بیمار قفل کنید.
پای بیرونی بیمار (یکی که دورتر از صندلی چرخدار است) را بین زانوهای خود برای حمایت قرار دهید. زانوهای خود را خم کنید و پشت خود را صاف نگه دارید.
با صدای بلند تا سه بشمارید و به آرامی بلند شوید. از پاهای خود برای بلند کردن استفاده کنید. در عین حال، بیمار باید دستهای خود را در کناره خود قرار داده و به بیرون رفتن از تخت کمک کند.
بیمار باید در حین انتقال، وزن خود را روی پای قوی خود قرار دهد.
به سمت صندلی بچرخید، پاهایتان را طوری حرکت دهید که پشتتان با باسنتان در یک راستا قرار بگیرد.
هنگامی که پاهای بیمار به صندلی ویلچر برخورد کرد، زانوهای خود را خم کنید تا بیمار بتواند روی صندلی بشیند. در همان زمان از بیمار بخواهید که دستش را به سمت تکیه گاه صندلی دراز کند.
برای جابجایی بیمار از صندلی به تخت، دستورالعمل ها را برعکس اجرا کنید. اگر از روی ویلچر حرکت میکنید، مطمئن شوید که چرخها قفل شدهاند و استراحتگاه پا خارج از مسیر است.
ویلچر را کنار تخت بیاورید و تخت را پایین بیاورید تا با صندلی یکدست شود. مطمئن شوید که سمت قوی فرد در کنار تخت است.
از بیمار بخواهید هر دو پا را صاف روی زمین بگذارد. از بیمار بخواهید روی ویلچر به جلو حرکت کند.
جلوی فرد بایستید. از او بخواهید بلند شود، به جلو خم شده و در حالی که به او کمک می کنید بایستد، تکیه گاه صندلی را فشار دهید. دستان خود را دور قسمت بالایی پشت آنها قرار دهید. اگر بازوی ضعیفی دارند، دست خود را دور آن قرار دهید، نه زیر آن. بازوی ضعیف را نکشید.
به فرد کمک کنید تا پاهای خود را حرکت دهد تا بالای لبه تخت قرار گیرد. به او کمک کنید بنشیند. فرد باید با دستان خود را به تخت دراز کند، زانوهای خود را خم کرده و شانه ها را به سمت جلو نگه دارد. در حالی که پاهای بیمار را از لبه تخت بلند کرده و از لبه تخت جدا می کنید و از تکانه برای کمک به بیمار در حالت دراز کشیدن روی تخت کمک می کند، از کمر خود در برابر آسیب محافظت کنید.
اصول جابجایی بیمار و شیوه صحیح آن
جابجایی بیماران یک فرآیند حساس و مهم در مراقبت و درمان بیماران است.
چرا که هرگاه بخواهید اقدام به جابه جایی فردی بیمار نمایید باید حتما این مسئله را در نظر داشته باشید که به فرد آسیبی وارد نشود، چرا که همواره زمانی که جابه جایی بیمار به صورت اصولی صورت نگیرد، آسیب های مختلفی به بیمار وارد می شود که از جمله شایع ترین آسیب ها میتوان به صدمه دیدن بیمار در خصوص نواحی چون کمر و شانه ها اشاره کرد، از این رو توصیه میشود که به هنگام جابه جایی بیماران مخصوصا افراد سالمند به مواردی همچون وضعیت قرار گیری بدن ها هنگام بلند کردن، و هنگام چرخاندن فرد و تغییر دادن وضعیت قرار گیری آن توجه و دقت بسیاری فرمایید.
برای انجام جابجایی بیماران بدون وقوع آسیب یا مشکلات احتمالی، باید اصول قید شده که در ادامه بیان میشوند را رعایت کنید.
۱-برنامهریزی مناسب
قبل از جابجایی بیمار، باید یک برنامهریزی دقیق و کامل انجام داده شود.
این برنامه ریزی شامل مواردی همچون، تعیین نیازها و امکانات لازم، تشخیص مشکلات پیشبینی شده، بررسی وضعیت بیمار و تعیین تیم مراقبتی و مسئول برنامهریزی از مواردی است که در این مرحله لازم است در نظر گرفته شود.
همچنین باید این مسئله را نیز در نظر داشته باشید که مسیری که قرار است بیمار را از آن عبور دهید، لغزنده و یا خطر ناک نباشد، و چنانچه وسیله و یا چیزی در این مسیر وجود داشت پیش از حرکت دادن بیمار آن را برطرف کنید و مسیر را هموار سازید.
۲-ارزیابی و تشخیص وضعیت بیمار
قبل از جابجایی، باید وضعیت بیمار ارزیابی شود تا بهترین روش جابجایی برای بیمار انتخاب شود.
باید در نظر داشت که هر بیمار نیازها و شرایط منحصر به فرد مربوط به خودش را دارد.
که در این خصوص پس از انجام برنامه ریزی و تشخیص وضعیت بیمار، باید فرد بیمار را از این موضوع آگاه سازید که قصد جابه جا کردن او را دارید.
۳-استفاده از تجهیزات مناسب
استفاده از تجهیزات و وسایل کمکی مناسب در جابجایی بیمار عاملی بسیار مهم به شمار میرود.
از تجهیزاتی مانند بالشها، لولهها، نیازمندیها و دستگاههای جابجایی استفاده کنید تا بتوانید بیمار را به طور ایمن و راحت جابجا کنید.
۴-همکاری به صورت تیمی
جابجایی بیماران بهترین نتیجه را با همکاری و هماهنگی بین اعضای تیم میدهد.
اعضای تیم مراقبتی باید به خوبی هماهنگ شده و در انجام جابجایی همکاری کنند تا جابجایی بیمار به صورت صحیح و بدون تنش انجام شود.
۵-اطلاعات و آموزش
اعضای تیم مراقبتی باید در مورد تکنیکهای صحیح جابجایی بیمار آموزش دیده باشند.
آشنایی با اصول ایمنی و تکنیکهای درست در جابجایی بیماران، از وقوع آسیب و صدمات جلوگیری میکند.
۶-رعایت اصول ایمنی
در هر مرحله از جابجایی بیمار، اصول ایمنی باید رعایت شود.
برای مثال، جابجایی با حرکات نرم و آرام، استفاده از قدرت عضلات پا برای جابجایی و نیز استفاده از دستگاهها و تجهیزات ایمنی.
۷-ثبت و گزارش
پس از جابجایی بیمار، باید جزئیات و جزوهای مربوط به جابجایی را در سیستم ثبت کرده و گزارش دهید.
این گزارش میتواند در مراحل بعدی مراقبت و درمان مفید باشد.
با رعایت این اصول، میتوانید جابجایی بیماران را به طور صحیح و ایمن انجام دهید و بیمار را در مراقبت و درمان بهبود بخشید.
همچنین، در صورت نیاز به جابجایی بیمار، توصیه میشود با پرسنل متخصص و آموزشدیده هماهنگی نمایید.
آموزش جابجایی و حمل بیمار
آموزش جابجایی و حمل بیمار باید توسط نفرات متخصص و آموزشدیده ارائه شود.
در خصوص این مورد توصیه میشود که با پرسنل پزشکی و نگهدارندههای مجرب در مراکز درمانی هماهنگی نمایید.
در هر صورت، در ادامه به تعدادی از اصول کلی جابجایی و حمل بیماران خواهیم پرداخت و آنها را مورد بررسی قرار میدهیم.
لطفاً به این نکات قید شده در ادامه توجه فرمایید.
۱-ارزیابی و بررسی
قبل از هر عملیات جابجایی، ابتدا وضعیت بیمار را ارزیابی کنید.
بیماری، نیازها، تواناییها و محدودیتهای بیمار را بشناسید تا بتوانید بهترین روش جابجایی را انتخاب کنید.
۲-همکاری تیمی
جابجایی بیماران معمولاً نیاز به همکاری بین اعضای تیم دارد.
اعضای تیم باید هماهنگی کنند و دستورات را با دقت دنبال کنند.
همچنین، هماهنگی با بیمار و دریافت رضایت و همکاری او بسیار مهم است.
۳-استفاده از تجهیزات و وسایل کمکی
استفاده از تجهیزات و وسایل کمکی مناسب در جابجایی بیماران بسیار اهمیت دارد.
این شامل بالشها، تختها، نیازمندیها، پالتها، دستگاههای جابجایی و دستگاههای نقاله میشود.
۴-تکنیکهای صحیح برای جابجایی
آموزش تکنیکهای صحیح برای جابجایی بیماران از جمله تکنیکهایی مانند جابجایی نیمهنشسته، جابجایی خم شده، جابجایی تخت و جابجایی تختهای بزرگ بسیار مهم است.
این تکنیکها باید توسط افراد متخصص آموزش داده شود.
چنانچه قصد داشتید، تا فرد بیمار را بر روی صندلی برای نشستن قرار دهید، باید با تکنیک هایی که در ادامه به آنها میپردازیم آشنا باشید، ابتدا صندلی بیمار را در فاصله مناسبی از او قرار دهید، سپس به نزدیک ترین حالت ممکن به بیمار قرار گیرید.
یکی از دستانتان در حالتی قرار دهید که دور کمر او قرار گیرد و دست دیگر خود را مشت کنید و از بیمار بخواهید که آن را بگیرد.
سپس فرد را در حالتی قرار دهید که صندلی در پشت پاهای او قرار گرفته باشد و به او کمک کنید که به آرامی بنشیند.
۵-رعایت اصول ایمنی
از این نکته غافل نشوید که در هر مرحله از جابجایی باید اصول ایمنی را رعایت کنید.
از جمله این اصول میتوان به استفاده از حرکات نرم و ایمن، جلوگیری از فشار و ضربه به بیمار، استفاده از کمک و همراهی کافی، و رعایت مسیرها و پیشنمایش مسیرها اشاره کرد.
۶-ثبت و گزارش
پس از هر عملیات جابجایی، به طور کامل جزئیات و جزوهای مربوطه را در سیستم ثبت کنید و گزارش دهید.
اگر به جابجایی و حمل بیمار نیاز دارید، توصیه میشود با پرسنل مجرب و آموزشدیده در مراکز بهداشتی و درمانی هماهنگی کنید تا بتوانید بیمار را به صورت ایمن و اصولی جابجا کنید.
نقل و انتقال ایمن بیمار
نقل و انتقال ایمن بیمار یک فرآیند حساس است که نیازمند همکاری و دقت بالای تیم مراقبتی است. در ادامه اصولی برای انجام نقل و انتقال ایمن بیمار آورده شده است.
۱- برنامهریزی مناسب
قبل از هر عملیات نقل و انتقال، برنامهریزی دقیقی را انجام دهید.
این شامل بررسی وضعیت بیمار، تعیین تجهیزات و وسایل لازم، تشخیص مشکلات پیشبینی شده و هماهنگی با تیم مراقبتی میباشد.
۲- ارزیابی و آمادهسازی بیمار
قبل از نقل و انتقال، وضعیت بیمار باید به طور کامل ارزیابی شود.
بیماری، نیازها و محدودیتهای بیمار باید شناسایی شده و همه تدابیر لازم برای آمادهسازی بیمار برای نقل و انتقال صورت گیرد.
۳-هماهنگی تیمی
نقل و انتقال بیماران نیازمند هماهنگی بین اعضای تیم مراقبتی است.
اعضای تیم باید دستورات را با دقت دنبال کنند و همکاری کنند تا نقل و انتقال به صورت ایمن و بدون تنش انجام شود.
۴-رعایت اصول ایمنی
در هنگام نقل و انتقال بیمار، اصول ایمنی باید رعایت شود. از جمله این اصول میتوان به حفظ استقامت جسمانی بیمار، جلوگیری از آسیب رساندن به بیمار و کمک به حفظ تعادل بیمار اشاره کرد.
در خصوص این مرحله باید بدانید که چگونه اقدام به حرکت دادن بیمار نمایید، چنانچه قصد دارید اقدام به جابه جایی بیمار از روی صندلی نمایید باید اینگونه عمل کنید، ابتدا طوری بایستید که موقعیت شانه هایتان به سمت عقب، و سرتان به سمت بالا باشد، و پاهایتان را به اندازه لگن از هم باز نگه دارید و زانوهایتان را خم کنید.
و تاجایی که میتوانید نزدیک به بیمار قرار گیرید. سپس به کمک خود بیمار سعی کنید تا او را بلند کنید.
۵- تکنیکهای مناسب نقل و انتقال
استفاده از تکنیکهای مناسب برای نقل و انتقال بیماران ضروری است.
برخی از تکنیکهای رایج شامل جابجایی نیمهنشسته، جابجایی خم شده، جابجایی تخت و جابجایی تختهای بزرگ است.
این تکنیکها باید توسط نفرات متخصص و آموزشدیده انجام شود.
۶-استفاده از تجهیزات و وسایل کمکی
استفاده از تجهیزات و وسایل کمکی مناسب برای نقل و انتقال بیماران بسیار اهمیت دارد.
این شامل بالشها، تختها، نیازمندیها، نقالهها، دستگاههای جابجایی و دستگاههای ایمنی است.
پس از آنکه بیمار را بلند کردین، باید از تجهیزاتی همچون ویلچر و یا تخت برای جا به جا کردن استفاده نمایید.
۷-کنترل همراهی و حمایت
همراهی و حمایت متناسب با وضعیت بیمار باید توسط اعضای تیم مراقبتی صورت گیرد.
توجه به نیازهای بیمار در طول فرآیند نقل و انتقال و ارائه حمایت و اطمینان به او بسیار مهم است.
۸-ثبت و گزارش
پس از هر عملیات نقل و انتقال، جزئیات و جزوهای مربوطه باید در سیستم ثبت شده و گزارش داده شود.
با رعایت این اصول، میتوانید نقل و انتقال ایمن بیماران را به صورت صحیح و کارآمد انجام دهید.
همچنین، در صورت نیاز به نقل و انتقال بیمار، توصیه میشود با پرسنل مجرب و آموزشدیده در مراکز بهداشتی و درمانی هماهنگی نمایید.